Nisan ayında inşaat sektörü istihdamında yaşanan büyük artışın yanı sıra, Mayıs'ta yabancılara konut satışlarının patlaması, hükümetin çıkarmaya hazırlandığı ve yabancılara konut satışını düzenleyen Mütekabiliyet Yasası'nın daha çıkmadan spekülasyonlara konu olmaya başladığını gösteriyor. , Türkiye İstatistik Kurumu'nun 16 Temmuz Pazartesi günü yayınladığı işgücü istatistiklerinden yola çıkılarak, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırma Merkezi (BETAM) tarafından hazırlanan “İşgücü Piyasası Görünümü: Temmuz 2012“ raporunda, Nisan ayında mevsimsellikten arındırılmış inşaat sektörü istihdamının bir önceki aya göre %5,8 oranında (91 bin kişi) arttığı belirtiliyor. Başka bir deyişle, inşaat sektöründe her yıl bahar-yaz aylarında mevsimsel etkiler nedeniyle gerçekleşmesi beklenenin çok üzerinde bir artış yaşanmış durumda., İnşaat sektöründeki ist
Nisan ayında inşaat sektörü istihdamında yaşanan büyük artışın yanı sıra, Mayıs'ta yabancılara konut satışlarının patlaması, hükümetin çıkarmaya hazırlandığı ve yabancılara konut satışını düzenleyen Mütekabiliyet Yasası'nın daha çıkmadan spekülasyonlara konu olmaya başladığını gösteriyor.
Türkiye İstatistik Kurumu'nun 16 Temmuz Pazartesi günü yayınladığı işgücü istatistiklerinden yola çıkılarak, Bahçeşehir üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırma Merkezi (BETAM) tarafından hazırlanan "İşgücü Piyasası Görünümü: Temmuz 2012" raporunda, Nisan ayında mevsimsellikten arındırılmış inşaat sektörü istihdamının bir önceki aya göre %5,8 oranında (91 bin kişi) arttığı belirtiliyor. Başka bir deyişle, inşaat sektöründe her yıl bahar-yaz aylarında mevsimsel etkiler nedeniyle gerçekleşmesi beklenenin çok üzerinde bir artış yaşanmış durumda. İnşaat sektöründeki istihdam patlamasının, işsizlik oranındaki artışı engellediğini belirten raporda, Ekim ayından beri istihdamın düştüğü inşaat sektöründe yaşanan bu ani yükseliş şaşırtıcı olarak nitelendiriliyor ve önümüzdeki dönemde inşaat sektörünün yakından takip edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
Yabancıların konut alımında büyük patlama
İnşaat sektöründeki palazlanmanın ivme kazandığını düşündüren bir başka olağan dışı veri de geçtiğimiz 11 Temmuz çarşamba günü açıklanan Mayıs ayı ödemeler dengesi rakamları arasında yer alıyor. Sektörlere göre ayrıştırılmış doğrudan yabancı yatırım verilerine bakıldığında inşaat sektörüne yapılan yatırımlar son 5 yıldır aylık bazda 100 milyon doları nadiren aşıyordu. Ancak bu yılın Mayıs ayında inşaat sektörüne tam 1 milyar 114 milyon dolarlık yabancı sermayenin aktığı görülüyor. Bu rakam Türkiye'nin Mayıs ayında çektiği toplam doğrudan yabancı yatırımın yüzde 83'ünü oluşturuyor.
İnşaat sektörüne yapılan bu yatırımın hangi ülkeden geldiğine baktığımızda ise karşımıza Avusturya çıkıyor. Veriler Mayıs ayında bu ülkeden Türkiye'ye yaklaşık 1 milyar 100 milyon dolarlık sermaye girişi yaşandığını ve Avrupa'dan gelen yabancı sermayenin de yüzde 86'sının Avusturya kökenli olduğunu gösteriyor. Rakamlar arasındaki paralellik, söz konusu konut alımlarının Avusturya'dan geldiğini ortaya koyuyor.
"Pazar varsa satacaksınız"
Konuya yaklaşımında tüccar refleksinin daha da ağır bastığı görülen İnanlar İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Serdar İnan ise gazeteye verdiği demeçte, aslında Türkiye'nin yıllık 30-40 milyar dolarlık potansiyeli olduğunu belirterek, "Bizim potansiyelimiz yüksek ama değerlendiremiyoruz. Arap parası Batı'da büyük zarar gördü. Ayrıca bazı ülkelerde Arap Baharı da var. Ortadaki para büyük ve bundan sonra gayrimenkul pastasından pay alma ihtimalimiz yüksek" diyor. Mayıs ayındaki alımların Mütekabiliyet Yasası ile ilgili beklentilerden kaynaklandığını söyleyen Serdar İnan, şöyle devam ediyor:
"Ama o yasa ölü doğdu. Mesela cebine pasaportunu koyan bir İranlı veya bir Suudi konut alabiliyor mu? Hayır, alamıyor, çünkü pratikte zorluklar var ve yasanın alt bacakları oturmadı. özellikle istihbarat kısmı uzun sürüyor. İstihbarat olsun ama 3-5 günde bitsin. Bizde aylar sürüyor. Bizim Türkiye'ye 15 günlüğüne tatile gelen adama istiyorsa hemen konutunu satmamız gerekiyor. çünkü bu konjonktürü her zaman bulamazsınız. Pazar varsa satacaksınız."
"Eldeki stoklar bitsin diye"
İstanbul Emlakçılar Odası İkinci Başkanı Nizamettin Aşa ise, yoğun yabancı alımlarının Mütekabiliyet Yasası'na yönelik beklentilerden kaynaklandığını tahmin ediyor. Mayıs ayında yasanın çıkacağına ve arkasından fiyatların yükseleceğine yönelik büyük bir beklenti oluştuğuna işaret eden Aşa, "Olağanüstü bir durum yok. Eldeki stoklar bitsin diye yabancılara satışın yolu açıldı. Onlar da alıma geçtiler" dedi.
Mütekabiliyet Yasası ne getiriyor?
Yalnızca meclisten geçirileceği beklentisi bile büyük spekülatif sermaye akışlarına yol açan "Tapu Kanunu ve Kadastro Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun", ya da kamuoyunda bilinen adıyla "Mütekabiliyet Yasası", yabancılara konut satışlarında mütekabiliyet (karşılıklılık) şartını kaldırıyor ve yabancılara kolayca konut satılabilmesinin önünü açıyor. Bu yasanın bir yandan konut pazarını büyüterek önümüzdeki yıllarda ortaya çıkması muhtemel konut arzı fazlasının eritilmesine katkı sağlarken, diğer yandan Türkiye ekonomisinin fazlasıyla bağımlı olduğu yabancı sermaye girişlerini arttırması hesaplanıyor. Dolayısıyla Mütekabiliyet Yasası'nın, hem "kentsel dönüşüm" adı altında emekçilerin kent merkezinden uzaklaştırılmasını ve kent merkezlerinin ranta açılmasını sağlayan süreçle, hem de orman arazilerinin tahrip edilerek emlak spekülatörlerine peşkeş çekilmesini sağlayan 2B Yasası ile birlikte düşünülmesi gerekiyor
