“İnşaat sektörü ekonominin lokomotif sektörlerinin başında gelmektedir“ diyen Ankara Rehberlik Teftiş Başkanlığı Baş Müfettişi Ahmet Yetim İnşaat sektörünün ekonomiye bir dinamizm getirdiğini belirtiyor. Sosyal Güvenlik Kurumu Gaziantep İl Müdürlüğü görevini vekaleten üstlenen, yeni görevine yakın zamanda başlayacak olan Ankara Rehberlik Teftiş Başkanlığı Baş Müfettişi Ahmet Yetim, inşaat sektörünün ekonomide ki önemine ve sektörde sağlanan istihdamı değerlendirdi. İnşaat sektörü en fazla işçi istihdamı edildiği sektör. Bu kadar işçinin çalıştığı bir sektörde kayıt dışılığı kontrol etmek zor olmuyor mu? İnşaat sektörü ekonominin lokomotif sektörlerinin başında gelmektedir. Bu sektör kendisi ile birlikte etkilediği yan sektörleri de göz önüne aldığımızda ekonomiye bir dinamizm katmaktadır. Dolayısıyla bu sektörde çok sayıda işçi istihdam edilmektedir. Bu sektörÃ

"İnşaat sektörü ekonominin lokomotif sektörlerinin başında gelmektedir" diyen Ankara Rehberlik Teftiş Başkanlığı Baş Müfettişi Ahmet Yetim İnşaat sektörünün ekonomiye bir dinamizm getirdiğini belirtiyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu Gaziantep İl Müdürlüğü görevini vekâleten üstlenen, yeni görevine yakın zamanda başlayacak olan Ankara Rehberlik Teftiş Başkanlığı Baş Müfettişi Ahmet Yetim, inşaat sektörünün ekonomide ki önemine ve sektörde sağlanan istihdamı değerlendirdi.

İnşaat sektörü en fazla işçi istihdamı edildiği sektör. Bu kadar işçinin çalıştığı bir sektörde kayıt dışılığı kontrol etmek zor olmuyor mu?

İnşaat sektörü ekonominin lokomotif sektörlerinin başında gelmektedir. Bu sektör kendisi ile birlikte etkilediği yan sektörleri de göz önüne aldığımızda ekonomiye bir dinamizm katmaktadır. Dolayısıyla bu sektörde çok sayıda işçi istihdam edilmektedir. Bu sektörün mevsimlik olması, çalışanların vasıfsız olması, her ne kadar 01.01.2012 tarihi itibariyle yeşil kart uygulaması sona erse de hala yeşil kartlıların, yeşil kartının iptal olacağı şeklindeki yanlış bilgi sahibi olmaları inşaat sektöründe kayıt dışılığın fazla olmasına neden olmaktadır. Tabii yapılan inşaatların çok sayıda olması, dağınık bir şekilde bulunması denetimi de zorlaştırmaktadır. Buna karşın inşaat işleri ile ihale konusu işlerde asgari işçilik uygulaması dediğimiz bir uygulama yapılmaktadır. Yani işveren tarafından yapılan inşaatın maliyetinin belli bir oranında Sosyal Güvenlik Kurumuna işçilik bildirilmesi gerekmektedir. Bu uygulama sayesinde kayıt dışılık biraz olsun engellenmektedir.

Kayıt dışılıkta ne gibi caydırıcı önlemler aldınız?

Tüm dünyada, özellikle gelişmekte olan ülkelerde son dönemlerde kayıt dışı ekonomi kavramının çok yaygın olarak kullanıldığı görülmektedir. İşverenler, işçiler veya kendi nam ve hesabına çalışanlar özellikle vergi, sosyal güvenlik primi gibi mali yükümlülüklerden kaçınmak amacıyla kayıt dışı ekonomik faaliyette bulunmakta ve elde ettikleri gelirleri kayıt dışında tutmaktadırlar. Kayıt dışı istihdam sosyal güvenlik yönüyle kendisini çalışan kişilerin, çalışma gün sayılarının veya ücretlerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna hiç bildirilmemesi veya eksik bildirilmesi şeklinde göstermektedir.  2005 yılından buyana kayıt dışı istihdamın azaldığı, ülkemizde son yedi yılın kayıt dışı istihdam oranı ortalamasının %44,6 olduğu görülmektedir. Yani çalışanların yaklaşık yarısının kayıt dışı olduğu ve son yedi yılda kayıt dışılık oranının azaldığı ortadadır. Bu rakamlar çalışan her iki kişiden birisinin kayıt dışı olduğunu göstermekte olup bu da kayıt dışı istihdamla mücadelenin ne derece önemli olduğunu açıkça ortaya koymaktadır.  

Türkiye de yıllar itibariyle kayıt dışı istihdamın seyri(TüİK verilerine göre)

"Kamu Kurum ve Kuruluşlarının katkıları olmalı"

Kayıt dışı istihdamla mücadele konusunda esas olan paydaşlarımızın sosyal güvenlik sisteminin sağladığı yararlar konusunda yeterince ve doğru bir şekilde bilgilendirilmesi ve sosyal güvenlik bilincinin yaygınlaştırılmasıdır. Bununla birlikte devletin diğer birimleri ile de koordineli çalışmanın sağlanması son derece önemlidir. ülkemizde kayıt dışı çalışanların kayıt altına alınması yani kayıt dışılıkla mücadele salt Sosyal Güvenlik Kurumunca alınacak tedbirler ve bizim denetim elemanlarımızla yapılacak denetimlerle değil, aynı zamanda tüm Kamu Kurum ve Kuruluşlarının katkıları ile olmalıdır. Bu anlamda biz Gaziantep de "Ortak Akıl"ı kullanarak yani tüm kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri, başta Sanayi Odası Başkanlığı, Ticaret Odası Başkanlığı ve tüm STK'ların yetkilileri olmak üzere hep birlikte çok çeşitli çalışmalar yapmaktayız.

SGK İl Müdürü görevinizdeyken bu sektörde çalışan kaç işçi kayıt altına alındı?

Ben 2008 yılının Şubat ayında görev başladığımda ilimizde çalışan SSK'lı yani yeni adıyla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4/a statüsüne tabi çalışan kişi sayısı 129.599 kişiydi. 2012 yılı Mayıs ayı sonu itibariyle bu sayı 223.983 kişiye ulaşmıştır. Yani ilimizde çalışan işçi sayısı biz göreve geldikten sonra 94.384 kişi artmıştır. Oransal olarak son dört yılda sigortalı sayımız %73 artış göstermiştir. Bu oranla ülkemizde sigortalı sayısını en fazla arttıran iller arasında en ön sıralardayız. Bu başarıda kamu kurum ve kuruluşlarının, STK'ların ve İl Müdürlüğümüz personelinin payı büyüktür. Şuan Gaziantep ilinin ihracat rakamlarında Türkiye 6. olduğu dikkate alındığında sigortalı sayımızın da buna uygun olması yönündeki çalışmalarımızı daha da arttırmamız gerektiği gerçeği ortaya çıkmaktadır. Bu genel değerlendirmeden sonra inşaat sektörü özelinde duruma baktığımızda da benzer bir tablo ile karşılaşmaktayız. 2008 yılının Şubat ayında inşaat sektöründe çalışan kayıtlı işçi sayısı 18.757 kişi iken 2012 yılı Mayıs sonuna geldiğimizde bu sayının 7.541 kişi artarak 26.298 kişiye ulaştığı görülmektedir. Artışın oransal karşılığı %40 olarak gerçekleşmiştir. Yani biz göreve geldikten sonra bu sektörde inşaat sektöründe 7.541 kişi kayıt altına alınmıştır. Sektörün niteliği dikkate alındığında bence bu sayı hiçte azımsanmayacak bir sayıdır.

SGK İl Müdürü görevinizdeyken iş güvenliği açısından ne gibi faaliyetler sağlandı?

İnşaat sektöründe yapılan işler bildiğimiz gibi ağır ve tehlikeli işlerden sayılmaktadır. Yapılan işin ağır ve tehlikeli olması bu sektörde çokça iş kazası meydana gelmesine sebep olmaktadır. çok acıdır ki meydana gelen kazaların çoğu ya ölümle ya da maluliyet (yani sakatlanma) ile sonuçlanmaktadır. Bundan dolayı bu sektörde çalışanların ve çalıştıranların iş sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili konularda çok dikkatli olmaları ve gerekli olan tedbirleri eksiksiz olarak alıp uygulamaları gerekmektedir. Aslında iş güvenliği çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünün görev alanına girmektedir. Ancak oluşan iş kazaları sonucunda ölen kişilerin hak sahiplerine veya malul kalan işçilerin kendilerine maaş bağladığımızdan dolayı kazanını oluşumunda işverenin kusurunun olduğunun tespiti halinde işverenlere ağır maliyetler çıkmaktadır. Bu nedenle işverenlerimizin iş sağılığı ve iş güvenliği konusunda gereken hassasiyeti göstermeleri ve gerekli olan tedbirleri almaları büyük önem arz etmektedir.

Gaziantep Müteahhitler derneğinin çalışmalarını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Gaziantep Müteahhitler Derneğinin çalışmalarının çok olumlu karşılıyorum. Sektörün sorunlarını irdeleyen, çözüm için arayışlarda bulunan ve üyelerini sektör ile ilgili konularda bilgilendiren çok önemli bir misyon yüklenmiş durumda. ülkemizde bu tür sivil toplum kuruluşlarının gelişmesi çok önemli. Ben ileride sektörde söz sahibi olup lobi oluşturacak bir dernek görüyorum ve başarılarınızın devamını diliyorum.

İnşaat sektörüyle ilgili müteahhitlere neler söylemek istersiniz?

Müteahhitlerimizden son olarak titiz çalışmalarını, çalışanlarının sosyal güvenliklerini sağlamalarını, işyerlerinde iş sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili yasal mevzuata uygun davranmalarını, işyerlerinde sahte sigortalı (yani çalışmayanların) bildirimi yapmamalarını, asgari işçilik uygulaması ile ilgili olarak Kurumumuzdan bilgi almalarını, yalan yanlış kulaktan dolam bilgilerle hareket etmemelerini ve kaynağından doğru bilgi almak için Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğümüze başvurmalarını rica ediyorum.